Hoewel het thuiswerken veel voordelen biedt, zoals meer flexibiliteit en een betere werk-privébalans, brengt het ook verantwoordelijkheden met zich mee, vooral voor de werkgever.
Hoe kun je zorgen dat jouw werkplek gezond en veilig blijft? En wat kun je zelf (wat moet jouw werkgever) doen als er iets mis dreigt te gaan?
De zorgplicht van de werkgever
Een van de belangrijkste verantwoordelijkheden van de werkgever is de zorgplicht. Dit betekent dat de werkgever moet zorgen voor goede en veilige arbeidsomstandigheden, ook thuis. Dit houdt niet alleen in dat je werkplek ergonomisch moet zijn ingericht, maar ook dat er aandacht is voor jouw mentale welzijn.
Hoe ervaar jij de zorg die jouw werkgever biedt bij het thuiswerken?
Een gezonde en veilige werkplek
De werkgever is verantwoordelijk voor het creëren van een gezonde en veilige werkplek. Dit geldt niet alleen op kantoor, maar ook voor de thuiswerkplek. De werkplek moet aan ergonomische beginselen voldoen, zoals een goed instelbare stoel, een bureau op de juiste hoogte, en een beeldscherm dat niet reflecteert. Dit klinkt allemaal heel logisch, maar wordt dit in de praktijk ook echt nageleefd?
Veel werkgevers schieten nog steeds tekort in deze zorgplicht. Daarom is het belangrijk dat jij als werknemer proactief bent. Heb je klachten of heb je bijvoorbeeld geen goed bureau of stoel? Trek dan tijdig aan de bel en ga in gesprek met je werkgever over wat je nodig hebt. Wacht niet totdat klachten erger worden, want daarmee kan de situatie verergeren.
Creëer een rustgevende werkplek
Naast de ergonomie speelt ook de inrichting van je werkplek een rol in hoe jij je voelt tijdens het werken. Een goede tip is om je werkplek persoonlijk en rustgevend in te richten. Denk bijvoorbeeld aan het ophangen van wanddecoratie, zoals een mooie foto of een inspirerende quote. Een foto op dibond aan de muur kan een positief effect hebben op je gemoedstoestand en helpt om je werkplek aangenamer te maken. Het zorgt voor een prettige sfeer en kan je wellicht ook helpen om beter te focussen.
Hoe heb jij jouw werkplek ingericht om je werkdag aangenamer te maken?
Instructies en begeleiding voor gezond werken
De werkgever moet werknemers actief instrueren over gezond en veilig werken. Dit houdt in dat er regelmatig gesprekken moeten plaatsvinden over hoe jij je werk zo goed mogelijk kunt doen zonder fysieke of mentale klachten te krijgen. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar in de praktijk gebeurt dit niet altijd. Sommige werkgevers nemen aan dat hun personeel precies weet wat er nodig is om gezond te werken, maar niets is minder waar.
Een praktische tip is om regelmatig je werkplek te evalueren. Heb je bijvoorbeeld genoeg rustmomenten? Zit je in een goede houding? Heb je voldoende afwisseling in je werk?
Het zijn vragen die je jezelf kunt stellen om actief te blijven werken aan je eigen gezondheid.
Risico-inventarisatie en evaluatie
De werkgever moet de risico’s van thuiswerken schriftelijk vastleggen in een risico-inventarisatie en -evaluatie. Dit document beschrijft de mogelijke gevaren en de maatregelen die genomen worden om deze risico’s te beperken. Dit kan bijvoorbeeld gaan over lichamelijke klachten door een slechte werkhouding of psychische belasting door te veel werkdruk.
Zorg ervoor dat je als werknemer op de hoogte bent van deze risico’s en de maatregelen die jouw werkgever heeft getroffen. Vraag gerust om uitleg of om aanpassingen als je denkt dat er meer nodig is om je veilig te voelen tijdens het thuiswerken.
Het kan je helpen om beter te begrijpen wat jouw rechten zijn en wat je kunt doen als de werkomstandigheden niet optimaal zijn.
Omgaan met werkstress en mentale belasting
Werkstress en psychosociale belasting zijn belangrijke aandachtspunten voor de werkgever. De werkgever moet risico’s zoals werkdruk en stress in kaart brengen en maatregelen nemen om deze te verminderen. Dit kan variëren van werkdrukbespreking tot het aanbieden van cursussen of coaching om beter om te gaan met stress.
Als thuiswerker is het belangrijk om actief je eigen mentale gezondheid te bewaken. Zorg voor voldoende ontspanningsactiviteiten tijdens je werkdag voor de afwisseling. Denk aan een korte wandeling, yoga, meditatie, een boek lezen, een fotopuzzel maken, het spelen van een denkspelletje of het maken van een kruiswoordpuzzel.
Dit soort activiteiten helpen je om je gedachten te verzetten en even te ontsnappen aan de dagelijkse werkdruk. Het hoeft niet lang te duren, maar het kan een wereld van verschil maken in hoe je je voelt.
Signalen van onzorgvuldigheid bij werkgevers
Ondanks de wettelijke verplichtingen, voldoen niet alle werkgevers aan hun zorgplicht. Soms komt dit door onwetendheid, maar ook door een gebrek aan prioriteit voor het welzijn van thuiswerkers. Het is dus van belang dat je als werknemer zelf aan de bel trekt als je merkt dat er zaken niet goed geregeld zijn. Heb je bijvoorbeeld niet de juiste werkplek of merk je dat je werkdruk te hoog is? Wacht dan niet te lang en bespreek dit met je werkgever.
Ken jij de podcast “Zo herken je (in)effectieve thuiswerkers”? (van BNR↗) Deze podcast biedt mooie inzichten over hoe effectief en gezond thuiswerken eruit kan zien. Het kan interessant zijn om deze te beluisteren en de tips toe te passen op jouw situatie.
Overleg met de werkgever en ondernemingsraad
Het is belangrijk dat er een open en transparante communicatie is tussen werkgever en werknemer. Regelmatig overleg over het arbobeleid en de uitvoering ervan is niet alleen verplicht, maar ook cruciaal om samen een gezonde werkomgeving te waarborgen. Maak gebruik van deze momenten om jouw ervaringen te delen en mee te denken over verbeteringen.
Werkgevers schieten soms nog tekort
Hoewel er duidelijke regels zijn over de verantwoordelijkheden van de werkgever, blijkt in de praktijk dat de uitvoering hiervan niet altijd vlekkeloos verloopt. Vooral bij kleine bedrijven ontbreekt soms de kennis of capaciteit om de zorgplicht volledig na te komen. Dit betekent dat werknemers soms langer wachten op de juiste aanpassingen of begeleiding.
Als je merkt dat jouw werkgever niet aan zijn plichten voldoet, dan is het belangrijk om dit bespreekbaar te maken.
Besef dat je recht hebt op een gezonde en veilige werkplek en dat jouw gezondheid altijd voorop moet staan.
Check ook eens de recent ontwikkelde ‘thuiswerk-schijf-van-5‘ die zowel de werkgever als werknemer kan gebruiken om thuiswerk-issues te tackelen.
Voor meer suggesties om je werkplek in te richten kun je eens kijken op studentendrukwerk.nl.
